Sự Thật về ông Nguyễn Chí – Hoàng Giáp Tiến Sĩ của thôn Cao Xá, xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.

Ngày đăng: Thứ 2 , 13/08/2018 10:15 .

Nhiều người dân thôn Cao Xá, xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội cho rằng, xưa kia, thôn Cao Xá có một người tên là Nguyễn Chí – đỗ Hoàng Giáp Tiến sĩ, niên hiệu Đoan Khánh Thứ 4, đời vua Lê Uy Mục. Từ điển https://vi.wikipedia.org của Google, viết về Xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội cũng có đoạn: “Tiêu biểu là cụ Nguyễn Chí (Hoàng Giáp) người xã Cao Xá, huyện Thượng Phúc, nay là thôn Cao Xá, xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, TP.Hà Nội, đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng Giáp) khoa Mậu Thìn, niên hiệu Đoan Khánh thứ 4 (1508), đời Lê Uy Mục. Làm đến chức quan Thị Lang. Thôn Cao Xá có 2 dòng họ Nguyễn, vị Hoàng Giáp này thuộc dòng họ Nguyễn đông nhất ở thôn Cao Xá trên (hậu duệ là các ông Nguyễn Đăng Trình, ông Nguyễn Đăng Đệ)”. Trong Cuốn "Mỹ Tục Hà Tây" của Tiến sĩ Hán Nôm Nguyễn Tá Nhí cũng có ghi ông Nguyễn Chí - Hoàng Giáp Tiến sĩ khoa Mậu Thìn, đời vua Lê Uy Mục, là người Cao Xá, Dũng Tiến, Thường Tín, Hà Tây.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu, nghiên cứu của chúng tôi, sự thật ông Nguyễn Chí không phải người thôn Cao Xá, xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Ông là người thôn Cao Xá, xã Cao Dương, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội.

Đỉnh Khiết Đại Việt Lịch Triều Đăng Khoa Lục ” quyển 2, trang 5

Ở văn bia Quốc Tử Giám, không có văn bia nào ghi chép tên của ông Nguyễn Chí - Hoàng giáp Tiến sĩ. Tuy nhiên, Theo sách “鼎鍥大越歷登科錄 - Đỉnh Khiết Đại Việt Lịch Triều Đăng Khoa Lục ” quyển 2, trang 5, có ghi: “阮志青威高舍人應制合格仕至侍郎弟二甲進士出身十五名”
阮志 Nguyễn Chí: Tên riêng là Nguyễn Chí.
青威高舍人 phiên âm: Thanh Oai, Cao Xá Nhân - Người làng Cao Xá, huyện Thanh Oai.
應制: phiên âm: Ứng chế - Trả lời câu hỏi của nhà vua
合格: Hợp cách – Được đỗ đạt.
弟二甲進士: Đệ nhị giáp Tiến sĩ: còn gọi là Hoàng giáp (chữ Hán: 黃甲) là một loại (gọi là giáp) danh hiệu của học vị Tiến sĩ trong hệ thống giáo dục Việt Nam thời xưa. Loại danh hiệu này được xác định trong kỳ thi Đình, còn gọi là tiến sĩ xuất thân (進士出身). Vì đứng thứ hai trong hệ thống các loại học vị tiến sĩ, trên đệ tam giáp, nhưng dưới đệ nhất giáp, tức tam khôi (trạng nguyên, bảng nhãn, thám hoa) nên còn gọi là Đệ nhị giáp tiến sĩ xuất thân. Hoàng giáp (đệ nhị giáp) được quy định lần đầu tiên ở Việt Nam vào năm Kiến Trung thứ 8 (1232) đời vua Trần Thái Tông cùng với đệ nhất giáp (tam khôi) và đệ tam giáp (thái học sinh)

出身十五名: Xuất thân thập ngũ danh: Đứng thứ 15.
Như vậy, đoạn: “阮志青威高舍人應制合格仕至侍郎弟二甲進士出身十五名” có phiên âm là: Nguyễn Chí, Thanh Oai huyện, Cao Xá Nhân, ứng chế hợp cách sĩ chí Thị Lang. Đệ Nhị Giáp Tiến Sĩ xuất thân thập ngũ danh. Dịch nghĩa là: Ông Nguyễn Chí, người làng Cao Xá, huyện Thanh Oai, trả lời được câu hỏi của nhà vua, nên đỗ Hoàng Giáp Tiến sĩ, đứng thứ 15, làm quan đến chức Thị Lang.
Điều này chứng tỏ, ông Tiến sĩ Nguyễn Chí là người thôn Cao Xá, xã Cao Dương, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội. Trước kia, thôn Cao Xá là một xã. Theo văn bản hành chính cổ, đơn vị hành chính này trước kia được gọi là : “Ứng Thiên Phủ, Thanh Oai huyện, Thủy Cam Tổng, Cao Xá xã”, dịch là: “Phủ Ứng Thiên, huyện Thanh Oai, tổng Thủy Cam, xã Cao Xá”, nay là thôn Cao Xá, xã Cao Dương, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội.
Hiện tại, ở văn chỉ thôn Cao Xá – Cao Dương – Thanh Oai, có thờ bài vị ông Nguyễn Chí, chữ hán là “黃甲進士阮志科戊辰黎威睦”Hoàng Giáp Tiến Sĩ Khoa Mậu Thìn Lê Uy Mục”, dịch nghĩa là: Ông Nguyễn Chí, đỗ Hoàng Giáp Tiến sĩ Khoa Mậu Thìn”.
Tuy nhiên, bài vị này mới được làm cách đây vài chục năm. Hiện tại, ở Cao Xá – Cao Dương, không còn bất cứ dữ liệu cổ nào liên quan đến ông Nguyễn Chí. Mặc dù có bài vị, thờ ông ở Văn Chỉ, nhưng Văn Chỉ này, về nguồn gốc là nơi thờ Khổng Tử. Thời gian gần đây, người dân mới lập và thờ bài vị ông Nguyễn Chí ở trong đó. Tuy nhiên, chúng ta có thể khảng định, tên ông Nguyễn Chí được ghi trong sách Đỉnh Khiết Đại Việt Lịch Triều Đăng Khoa Lục, thì đích thực ông là người thôn Cao Xá, xã Cao Dương, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội, chứ không phải người thôn Cao Xá, xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội.
Ngoài sách Đỉnh Khiết Đại Việt Lịch Triều Đăng Khoa Lục, tên ông Nguyễn Chí còn được ghi trong các sách: Đại Việt Lịch Đại Đăng Khoa - quyển 2, trang 57b, Liệt Huyện Đăng Khoa Bị Khảo - quyển 4, trang 58b, Đại Việt Lịch Đại Tiến Sĩ Khoa Thực Lục - trang 56a, Đăng Khoa Lục Sưu Giảng - trang 30b họ chép nhầm ông là Nguyễn Trung.

Ông Quách Trung Dũng - Trưởng thôn Cao Xá, xã Cao Dương bao sái ban thờ

Bài vị của ông Nguyễn Chí là Cao Xá, Cao Dương, Thanh Oai.

Văn Chỉ thờ ông Nguyễn Chí ở Cao Xá, Cao Dương, Thanh Oai
Hiện nay, người Cao Xá – Cao Dương cũng không biết ông Nguyễn Chí thuộc dòng họ nào. Còn từ điển wikipedia.org của Google, cho rằng ông là người Cao Xá ở Thường Tín, thuộc hậu duệ là các ông Nguyễn Đăng Trình, ông Nguyễn Đăng Đệ là hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Ở Cao Xá Thường Tín, cũng không có dòng họ nào nhận ông, và cũng không có bất cứ dữ liệu nào chứng minh ông là người Cao Xá Dũng Tiến, Thường Tín.

Đại đức Thích Chánh Thuần

Các tin bài, hình ảnh, thư từ muốn đăng lên Website: chuathien.vn xin gửi vào địa chỉ: chuathien2014.@gmail.com